از اخلاق عامیانه تا فلسفه اخلاق

توده افراد در قضاوت‌های اخلاقی خود از ساز و کاری پیروی می‌کنند که تا حد زیادی با قواعدی که فیلسوفان اخلاق بیان می‌کنند متفاوت است، چیزی که ما آن را اخلاق عامیانه می‌نامیم. توده افراد هنگام قضاوت اخلاقی، بیش از همه به مقدورات اخلاقی انسان توجه دارند و از هیچ کس انتظار اخلاقی زیستن کامل را ندارند. توده افراد پیشاپیش مفروض می دارند که اخلاقی زیستن کامل مطلوبی است فراتر از مقدورات اخلاقی آدمی. این فرض ناگفته و نانوشته بنیاد کنش‌های اخلاقی توده افراد را تشکیل می‌دهد. در مقابل، به نظر می‌رسد نظام‌های اخلاقی برآمده از اندیشه فلاسفه اخلاق به طور پیشینی شکل گرفته‌اند و با درنظر داشتن یک انسان اخلاقی آرمانی، از انسان‌ها انتظار دارند که به چنان جایگاهی دست یابند. این پیش‌فرض به ارائه نظریه‌هایی در قلمرو فرااخلاق و اخلاق هنجاری منجر می‌شود که با تعیین معیارهای بسیار سخت‌گیرانه که با زیست عملی کمتر کسی مطابقت دارد، انسان‌ها را از زیستن در مطابقت کامل با چنان معیارهایی ناامید می‌سازند. به نظر می‌رسد که ضروری است فیلسوفان اخلاق مسیر خود را یکسره تغییر دهند و نظرورزی خود را در درجه نخست با عطف نظر به مقدورات اخلاقی انسان‌ها آغاز نمایند. در این مقاله نشان داده شده است که نظرورزی سهل-گیرانه در قلمرو اخلاق سطح اخلاقی بودن کل جامعه را بیشتر افزایش می‌دهد تا نظرورزی‌های سخت‌گیرانه. بنیاد این تغییر رویکرد به اخلاق بر پیوندی استوار است که ضرورتاً میان روانشناسی اخلاق و فلسفه اخلاق وجود دارد، پیوندی که با پیشرفت علوم، بیشتر مورد توجه و التفات فلاسفه اخلاق قرار می‌گیرد. البته این ایده‌ای است خام و اولیه که طبیعتاً با ایرادات و خلاءهایی مواجه است.